Przejdź do menu Przejdź do treści Przejdź do danych teleadresowych

Sołectwo Jankowce

Malownicza, niewielka miejscowość, o której pierwsze wzmianki sięgają roku 1441, kiedy to istniała jako wieś szlachecka Iankowcze w sobieńskich dobrach Kmitów. Leży u podnóży lesistego pasma Czarnego Działu na obrzeżu Parku Krajobrazowego Gór Słonnych, którego piękne krajobrazy możemy podziwiać wybierając się na spacer żółtym szlakiem wiodącym na szczyt szybowiska w Bezmiechowej Górnej.

W samym centrum wsi zobaczymy piękne obejście kościoła z ogrodem różańcowym, a we wnętrzu świątyni ponad 200 letnią płaskorzeźbę Matki Bożej z Dzieciątkiem, zwaną Matką Bożą Ocalenia. Płaskorzeźba trafiła do Jankowiec ze wschodu przez wysiedlonych stamtąd Polaków.

Wartymi uwagi są też lokalne klimatyczne kapliczki oraz krzyż przydrożny, niektóre sięgające poprzednich epok, jak ta przy szosie do Leska datowana na XIX wiek. Kryją one w sobie wyjątkową historię, każda z nich zupełnie inną.

Przez Jankowce biegnie nieczynna obecnie linia kolejowa nr 108 relacji Zagórz – Krościenko i dalej do Chyrowa na Ukrainie. Zbudowana została w XIX wieku z polecenia władz Cesarstwa Austriackiego. Łączyła ona Pierwszą Węgiersko-Galicyjską Kolej Żelazną z linią kolejową nr 96 biegnącą z Tarnowa na Słowację. W czasach zaborów znana jako linia cesarska Budapeszt – Przemyśl lub Lwów. Dziś przez Jankowce przejeżdżają Bieszczadzkie Drezyny Rowerowe.

Będąc w Jankowcach nie możemy ominąć jednej z najstarszych w Bieszczadach pracowni garncarskich – „Carpe Diem”. W niej spotka nas możliwość kreatywnego odpoczynku poprzez obcowanie z cząstką żywiołów – ziemi i wody. Kto wie, może sam stworzysz dzieło sztuki. 

W sołectwie warto również odwiedzić Gospodarstwo Pszczelarskie Apibieszczady, w którym prowadzona jest hodowla matek pszczelich linii Bieszczadzka. Możesz tu wraz z rodziną poznać warsztat pracy pszczelarza poprzez uczestnictwo w warsztatach pszczelarskich, odpocząć w Apidomku, a także zapoznać się z naturalnymi produktami pszczelimi. Tymczasem wróćmy do kilku faktów historycznych.

Przed 1580 rokiem Kmitowie przekazali swój majątek ziemski w Jankowcach na uposażenie kościoła w Lesku, które to mienie jeszcze pod koniec XIX wieku było własnością probostwa obrządku łacińskiego w Lesku.

W dziejach wsi najtragiczniejszy był wiek XVII, kiedy to najazdy tatarskie w latach 1624 i 1672 oraz potop szwedzki (1655-1660) przyniosły osadzie wiele zniszczeń. W 1672 roku Tatarzy uprowadzili mieszkańców do niewoli i spalili niemal wszystkie zabudowania – ocalało zaledwie 5 domów. Odradzającą się powoli osadę zubożyły również działania w trakcie kampanii zimowej podczas I wojny światowej, od jesieni 1914 do maja 1915 roku. Kozacy i inne formacje wchodzące w skład wojsk rosyjskich dokonywali ciągłych rabunków tutejszej ludności, głównie z żywności i dobytku.

Trudnym czasem dla Jankowiec były również lata II wojny światowej. 29 września 1939 roku, po krótkotrwałej okupacji niemieckiej, tereny te zajęły wojska radzieckie i pozostały tam do końca czerwca 1941 roku. Okupanci poróżnili żyjących w zgodzie od lat Polaków i Rusinów. Osoby mogące pełnić funkcje przywódcze wywieziono na Syberię, a pozostałą ludność zapędzono do prac przymusowych przy budowie linii umocnień nadsańskich zwanych Linią Mołotowa. Od lipca 1941 roku, po ataku Niemiec na ZSRR rozpoczęła się ponownie okupacja niemiecka, która niczym nie różniła się od okupacji radzieckiej, za jednym wyjątkiem. Zamiast na Syberię, wywożono teraz młodych mieszkańców wsi na roboty przymusowe do Niemiec.

Jankowce wyzwolone zostały 14 września 1944 roku przez oddziały 237 dywizji piechoty gen. mjra D. Driomina, wchodzące w skład 30 korpusu piechoty 1. Armii Gwardii IV Frontu Ukraińskiego. Wkrótce po odejściu wojsk radzieckich, w okolicach Jankowiec nasilił się jednak terror bojówek UPA, które organizowały nocne napady na gospodarstwa rabując żywność, odzież i zwierzęta gospodarskie. Byli oni przy tym bardzo brutalni, szczególnie wobec mężczyzn. Spokój nastał dopiero po likwidacji zbrojnego podziemia UPA podczas akcji „Wisła” latem 1947 roku. Część ludności narodowości ukraińskiej wywieziono wiosną 1946 roku na Ukrainę, a pozostałe we wsi rodziny mieszane wysiedlono w maju 1947 roku na Ziemie Odzyskane.

Obecna społeczność Jankowiec to osadnicy z Rzeszowszczyzny, dawnego województwa krakowskiego, nowosądeckiego i z Podhala.

Sołtys:
Agnieszka Bąk
telefon: 722 040 014

Rada Sołecka:
Kaczmarski Wojciech
Kseniak Dariusz
Miśko Krystian
Paszko Mariusz
Solan Justyna
Szymczakowski Łukasz